Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 gồm những quả gì? Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày tết?

Mâm ngũ quả ngày Tết 2023 là văn hóa của người Việt Nam mỗi dịp tết đến xuân về. Tùy theo vùng miền, mâm ngũ quả lại được biến tấu với nhiều loại quả khác nhau. Vậy mâm ngũ quả mỗi miền gồm những quả gì và ý nghĩa của nó là gì, cách chưng ra sao?

Tục lệ bày mâm ngũ quả đã trở thành truyền thống quen thuộc của người Việt mỗi dịp Tết đến. Thế nhưng, không phải ai cũng biết ý nghĩa cũng như cách bày mâm ngũ quả sao cho đúng.

Trong bài viết này Chuyển nhà Sài Gòn 24h mang đến thông tin cho gia đình bạn về Mâm ngũ quả ngày tết 2023 gồm những quả gì? Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày tết trong tâm thức người Việt.

Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả là khái niệm để chỉ một mâm trái cây với khoảng năm loại hoa quả khác nhau thường được bày biện trong ngày Tết Nguyên Đán 2023 của người Việt. Mâm ngũ quả thường được chưng, bày trên bàn thờ tổ tiên hoặc trên bàn tiếp khách.

Những loại trái cây này thường để thể hiện ước nguyện của gia chủ thông qua tên gọi và màu sắc cũng như cách sắp xếp chúng.

Ngày nay, khi bày biện mâm ngũ quả cho ngày Tết không những mang nhiều ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn mang ý nghĩa về mặt trang trí.

Tại sao gọi là “mân ngũ quả”?

Quan niệm phương Đông thường tuân theo các nguyên tắc về phong thuỷ, ngũ hành. Ngũ hành đó gồm Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ ứng với “ngũ” trong mâm ngũ quả. Cách bày mâm ngũ quả là dùng năm loại quả có năm màu sắc tương ứng với ngũ hành.

Từ “ngũ” cũng thể hiện cho năm mong ước của người Việt Nam là phú, quý, thọ, khang, ninh. “Quả” là trái cây thường có nhiều hạt, có múi, có loại mọc thành chùm và sinh ra từ hoa. Chúng là biểu tượng cho sự sung túc, tràn đầy và là sự tái sinh. Năm loại quả đại diện cho các loại trái cây trên trời đấy. Từ đó, “ngũ quả” còn mang ý chỉ thành quả lao động một năm qua của người dân.

Ý nghĩa của các loại trái cây trên mâm ngủ quả ngày tết

Ý nghĩa của Chuối hoặc phật thủ: Chuối và Phật thủ có hình dáng tựa bàn tay, cầu mong tổ tiên, trời phật chở che, ban bình an.

Ý nghĩa của Bưởi, dưa hấu: Bưởi và dưa hấu có dáng quả tròn căng, vị ngọt mang ý cầu mong năm mới may mắn.

Ý nghĩa của Hồng, quýt, đào: Hồng, quýt, đào là các quả có màu sắc rực rỡ, là biểu trưng cho sự thành công, thăng tiến trong công việc.

Ý nghĩa của Lê: Lê là loại trái cây có vị ngọt thanh ngụ ý công việc và cuộc sống luôn suôn sẻ, như ý.

Ý nghĩa của Lựu: Lựu là trái cây có thịt quả nhiều hạt, cầu mong năm mới sung túc, con đàn cháu đống.

Ý nghĩa của Táo đỏ, sung: Ý nghĩa của Táo đỏ và sung là cầu phú quý, phúc lộc đến với gia đình và người thân yêu.

Ý nghĩa của Thanh long: Thanh long là trái cây mang ngụ ý rồng mây tụ hội, đem đến hưng thịnh cho gia đình.

Ý nghĩa của Dừa, đu đủ: Ý nghĩa của Dừa và đu đủ chính là cách phát âm đọc giống từ “vừa”, ý chỉ sự đầy đủ, trọn vẹn, thịnh vượng.

Ý nghĩa của Xoài: Có âm đọc tương tự như “xài”, thường dùng trong mâm ngũ quả miền nam với ý nghĩa phúc lộc đầy đủ.

Mâm ngũ quả ngày tết 3 miền có gì khác biệt

Trong ngày tết, nét đặc trưng của 3 vùng miền Bắc, Trung , Nam có nhiều nét khác biệt rõ rệt đó chính là cách bày biện mâm ngũ quả. Như vậy, mâm ngũ quả ngày tết 3 miền khác biệt như thế nào và ý nghĩa của mâm ngủ quả khi dâng lên ông bà sẽ mang lại điều gì cho gia chủ.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Người dân miền Bắc bản tính cẩn thận, sâu sắc, việc bày biện mâm ngũ quả cũng phải theo thuyết ngũ hành. Trong văn hóa phương Đông, các yếu tố như Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ góp phần tạo nên vũ trụ. Mỗi yếu tố lại mang một màu sắc khác nhau, việc chọn mâm ngũ quả cũng sẽ theo màu sắc đó mà tiến hành. Đó là các các màu trắng, xanh, đen, đỏ và vàng.

Một điều bạn cần lưu ý đó là từ ngũ trong mâm ngũ quả thường được hiểu là “ngũ phúc lâm môn”. Có nghĩa là cầu may mắn, giàu có, sống lâu, khỏe mạnh và bình an. 5 loại quả bày trên ban thờ phải đầy đủ không được thiếu cũng không được thừa nếu không sẽ rất xui xẻo.

Mâm ngũ quả miền Trung

Cuộc sống của người miền Trung vốn kham khổ hơn so với các vùng miền khác. Chính vì vậy đời sống văn hóa của họ cũng sẽ thoáng đạt và bình dị hơn.

Quả nặng và to như dưa hấu đặt ở dưới cùng đỡ lấy những quả nhỏ hơn. Xung quanh bày xoài, táo, cam, bưởi, dứa, mãng cầu… Những quả nhỏ như sung, nho xen kẽ bên trên để lấp đầy chỗ trống. Bên cạnh đó, người miền Trung còn điểm thêm vài nhành cúc để trang trí mâm ngũ quả.

Một số loại quả phổ biến nhất trên mâm ngũ quả của người miền Trung đó là chuối, thanh long, cam, xoài, mãng cầu…

Mâm ngũ quả miền Nam

Người miền Nam thường cầu nguyện cho một năm mới bình an theo cách bày mâm ngũ quả “cầu vừa đủ xài”. Có nghĩa là trên mâm sẽ bao gồm các loại quả như mãng cầu, xoài, sung, đu đủ và quả dừa.

Có một điểm vô cùng khác biệt trong mâm ngũ quả của người miền Bắc và miền Nam. Đó là nếu như người Bắc chọn cam, quýt để tượng trưng cho may mắn thì người Nam lại quan niệm “quýt làm cam chịu”, nên thường người miền nam chỉ trưng quả Quýt chứ không trưng quả cảm lên bàn thờ. Bên cạnh đó chuối hay lê cũng là các loại quả hoàn toàn không được sử dụng đến với người dân miền Nam.

Những kiêng kỵ khi bày mâm ngũ quả trưng ngày Tết

Dưới đây là những điều cần kiêng kỵ khi chuẩn bị bày biện một mâm ngũ quả ngày Tết mà bạn cần phải lưu ý:

Không chọn những loại quả chín quá bày lên mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả ngày tết thường sẽ được chuẩn bị từ trước giao thừa và để lại trên bàn thờ nhiều ngày sau đó. Việc chọn những loại quả quá chín sẽ không để được lâu, khiến quả nhanh hỏng hơn. Tốt nhất nên để đến ngày 30 mua quả như thế hoa quả sẽ tươi và để được lâu hơn.

Không bày hoa quả giả

Hoa quả giả khi bày lên bàn thờ thể hiện sự bất kính không tôn trọng với ông bà tổ tiên và các đấng thần linh. Nhiều gia đình vì để tiết kiệm chi phí đã bày loại hoa quả này lên bàn thờ và đã phạm phải nhiều lỗi sai nghiêm trọng trong phong thủy. Gia đình gặp vận hạn xui xẻo, con đường tiền tài, lợi lộc kém phát triển.

Tổng hợp hình ảnh mâm ngũ quả ngày Tết đẹp và độc đáo nhất